«Банк жүйесінің тұрақтылығын және бизнесті несиелеуді қамтамасыз ету үшін 2020 жылы енгізілген пруденциялық реттеудің уақытша шараларының қайта қаралуы жүзеге асырылатын болады. Орташа мерзімдік болашақта қаржы нарығын дамытудың стратегиялық бағыттарын анықтау үшін ағымдағы жылда 2030 жылға дейін Қаржы секторын дамыту концепциясы әзірленетін болады» - деді Мадина Абылкасымова.
Сарапшылар шешім бірнеше шағын банктердің жабылуынан кейін қабылданған шығар дейді. «Біз корпоративтік басқару және қазақстандық банктердің ақпаратын ашу тәжірибесінің сапасымен сақталып отырған мәселелерді айтамыз. Атап айтқанда, бірнеше жылдар бойы біз нәтижесінде қайтарымсыз және банктердің қаржы жағдайын қиындатқан, байланысты тараптарға несие беру мәселелерін бақыладық», - деп санайды «Қаржы институттары», S&P Global Ratings тобы директорының орынбасары Екатерина Марушкевич.
Бұл ретте нарық өзін жаман емес сезінеді. Сонымен, қарыздарға депозиттердің ара қатынасы максималды мағынаға – 151.1%-ға жетті. Бұл ретте 2020 жылға банк жүйесінің таза пайыздық кірістері 1,2 трлн теңгені құрады, ол 2019 жылдың нәтижелерінен 8.2%-ға көп. Банк жүйесінің таза комиссиялық кірістері 467.7 млрд теңгеге жетті.
«Індет салдарынан қазақстандық банктер корпоративтік және сол сияқты жекелеген сегменттерде несиелерді беруге анағұрлым байқап қарайтын болды, ол қарыз алушылардың кредитті төлеу қабілеттілігіне қысыммен байланысты. Індет және мұнайға төмен бағаның аясында өткен жылы экономикалық түсіммен байланысты активтер сапасына қысым бұрын жиналған проблемалы кредиттерден портфельдерді тазартуға бағытталған банктердің күш салуына қарсы әрекет етті», - деген сенімде Марушкевич.
Бірінші жарты жылдықтың ішінде басыңқы динамикаға қарамастан, 2020 жылы экономикада кредит 2019 жылға қатысы бойынша +5.9% өсімді көрсетіп, 14,6 трлн теңгеге дейін 5.5%-ға ұлғайды. ЕДБ қарыз алудың негізгі бағыты құрылыс және азаматтардың тұрғын үйді сатып алу жағына қарай ығысты, нәтижесінде бұл кредиттік портфель жылдан жылға 32.3%-ға өсті. Осы кезде өткен жылдардың сөзсіз көшбасшысы – тұтынушылық кредит – бір жыл бұрынғы 26.9%-ға өсімнен кейін небәрі 4.3%-ға ұлғаюмен едәуір шағын динамиканы көрсетті.
«Қызықты үрдіс болып заңды тұлғаларды кредиттеудің көлемі абсолютті мағынада тағы тіркелген төмендеуі болып табылады: ҚР ҚНРДА деректері бойынша 2020 жылдың алғашқы 11 айында заңды тұлғаларға қарыздардың көлемі 0,3%-ға қысқарды, - деп еске салады АХҚО-дағы АКРА кеңсесінің басшысы Асқар Елемесов. Салыстырма үшін, 2019 жылы бұл көрсеткіш 4,5%-ға өскен, ал 2018 жылы 6,4%-ға түсім белгіленген. Бұл ретте «жеке тұлғаларға қарыздар» секілді кредиттердің санаты үш жыл қатарынан сенімді өсімді көрсетіп жатыр: 2018 жылы 17,2%, 2019 жылы 26,8% және өткен жылдың 11 айында 10,1%».
Бір жылда ЕДБ-ның таза табысы 726.8 млрд теңгені құрады. Бұл 2019 жылмен салыстырғанда 8.1%-ға аз. «Сонымен, елдің ең ірі және цифрлық технологияларды кең қолданатын екі банктің жиынтық кірісі (Халық және Каспи) 2018 жылы сектордың жалпы кірісінен 61%-ды құраған, 2019 жылы - 60%, ал 2020 жылы 81%-ды құрады! Банк қызметінің цифрлық каналдар рөлінің қарыштап өсуі дәстүрлімен салыстырғанда ұзақ мерзімді жоспарда әмбебап банктердің көлемі бойынша орташа моделі бүткіл ел аумағында филиалдық желімен тұрақты бола ма деген сұрақты туындатады», - деп санайды Елемесов.
Қаңтар айының аяғында Дүниежүзілік банк осы жылы Қазақстан экономикасының 2,5% өскені туралы жариялаған. Тұрақтандыру әлемдік экономика келешегінің жақсаруын, эскпортқа сұраныстың өсуін, ішкі экономикалық белсенділіктің жаңаруын және иемденетін табыстың ұлғаюына ықпал ететін болады.
«Осы жылы біз Қазақстанның банк жүйесі өсудің жаңа сатысына өтеді деп күтеміз, оған экономикалық белсенділіктің қалпына келуі, несиелеуді қолдаудың мемлекеттік бағдарламалары және зейнетақы реформасы ықпал ететін болады. Өткен кезеңдерде жиналған проблемалы активтерден корпоративтік кредиттер портфелін ауқымды түрде тазартудан кейін банк жүйесі «тыным» алады және дұрыс бизнесті дамытуға көңіл бөледі деп күтеміз», - деп қорытындылады «Қаржы институттары», S&P Global Ratings тобы директорының орынбасары.
Дереккөзі: https://cronos.asia/ekonomika/kazahstan-sostoyanie-bankov-i-plany-finnadzora
Сурет ашық дереккөздерден
