Дене салмағының өсуі мен жоғалуы арасындағы тепе-теңдік, ең алдымен, адам жейтініне және ол қаншалықты белсенді өмір сүретініне байланысты деп саналады. Теннесси штатындағы Нашвилльдегі Вандербильт Университетінен американдық ғалымдар адам тамақты қай уақытта жейтіні де маңызды екенін анықтады.
Ішкі биологиялық сағат адам тұтынатын тағамның ең жақсы ыдырау уақытын анықтайды. Тәуліктің түрлі кезеңінде ағза қандай да бір заттектерді едәуір жақсы ыдырайды. Ағзаның циркадалық ырғағы көмірсулар күннің бірінші жартысында жақсы сіңіріледі, ал майлар ұйқы кезінде жағылатындай етіп бағдарламалап қойылған. Сондықтан егер ұйықтар алдында тамаққа тойып алатын болсаңыз, майлар ыдырауға үлгермей, олардың өртелуіне кедергі болады.
Ғалымдар бұрын-соңды болмаған эксперимент өткізді. Екі сессия барысында, әрқайсысы 56 сағаттан бірнеше еріктілер, орта және үлкен жастағы адамдар университет ғимаратында орналасқан метаболизмдік бөлмеден шықпады. Зерттеу кезінде ғалымдар қатысушылардың энергия шығынын, метаболизм жылдамдығын, тыныс алу алмасуының, көмірсулар мен липидтердің тотығуын үздіксіз бағалады.
Екі сеанс ішінде қатысушылардың күн мен ұйқы тәртібі және дене жүктемесі бірдей болды. Азық-түлік саны, азық-түлік жиынтығы және құнарлылығы бірдей болды. Айырмашылық тек тамақтану режимінде болды. Бірінші сессия барысында қатысушылар таңғы асты – 8:00-ден 9:00-ге дейін, түскі асты – 12:30-дан 13:30-ға дейін және кешкі асқа – 17:45-тен 18:15-ке дейін ішті; ал екіншісінде: таңғы асқа – тек шай немесе қантсыз кофе, содан кейін – түскі ас пен кешкі асқа – сол уақытта, ал ұйықтар алдында 22:00-ден 23:00-ге дейін – өткізіп алған таңғы астың құнарлылығына сай келетін тамақтану.
Нәтижелері кешкі ас тағамның екінші нұсқасында таңғы ас кезінде жеуге қарағанда әлдеқайда нашар ыдырағанын көрсетті, ал ұйықтар алдында тұтынылатын майлар жинақталып, жағылған жоқ. Кешкі астан кейін ұйқыға кеткен жағдайда, ағза бірінші кезекте көмірсуларды метаболизмдей бастаған, ал майларды «кейінге» қалдырған.
Сондай-ақ, ғалымдар екінші нұсқада, адамдар таңғы ас болмаса , күн бойы оларда тәттіге құмарлық және қандағы қанттың жоғары деңгейі жоғары екенін байқады.
Авторлар арықтағысы келетіндерге таңғы ас кезінде тамақтан шектеу қажет емес деген қорытынды жасайды. Сонымен қатар жұмысқа аш қарынға жүгіріп бару әдеті өте зиянды болып табылады, өйткені бұл режимде ғалымдардың байқауы бойынша, адам жиынтықта күніне едәуір көп тағамды жейді.
Кешкі ас пен таңғы ас арасындағы аралық неғұрлым ұзақ болады, соғұрлым жақсы, деп санайды зерттеушілер. Мұндай тамақтану режимі салмақ жоғалтуға көмектеседі және метаболикалық бұзылыстардың дамуына жол бермейді. Әсіресе, бұл көптеген зат алмасу процестері бар және жасына байланысты бұзылған егде адамдар үшін маңызды.
Дереккөзі: https://ria.ru/20200302/1566982004.html
Фотосурет ашық дереккөздерінен алынды
