Аида Курмангалиева қазіргі уақытта Қазақстанда өндірісте зардап шеккен қызметкерлерді әлеуметтік қорғаудың үш деңгейлі жүйесі жұмыс істейтінін атап өтті: мүгедектігі немесе асыраушысынан айырылуы бойынша мемлекеттік жәрдемақылар, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан әлеуметтік төлемдер және өмірді сақтандыру компанияларынан сақтандыру төлемдері.
Қызметкерді еңбек міндеттерін атқару және кәсіптік еңбекке қабілеттілігінен айрылу бойынша сақтандыру жағдайы 30-дан 100% - ға дейін болған кезде жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы шарт жасасу кезінде өмірді сақтандыру компаниялары, оның ішінде мак төлемдердің бірнеше түрін жүргізеді.
Бірінші
Қызметкердің табысынан айырылуына байланысты зиянды өтеу. Бұл төлемнің мөлшері кәсіптік еңбекке қабілеттілігін жоғалту дәрежесіне, зардап шеккен қызметкердің орташа айлық жалақысына байланысты.
Екінші
Қызметкер өндірісте қайтыс болған жағдайда: сақтандыру төлемдері қайтыс болған адамның 18 жасқа дейінгі балаларына; оқушыларға 18 жастан 23 жасқа дейінгі оқу бітіргенге дейін; жұмыс істемейтін жұбайына/зайыбына 14 жасқа толғанға дейін; ата – аналарына (асырауындағы зейнеткерлер) - өмір бойы жүргізіледі. Бұдан басқа, жерлеуге 100 АЕК мөлшерінде біржолғы төлем жүргізіледі.
Үшінші
Денсаулықтың зақымдануынан туындаған қосымша шығындарды өтеу. Осы шығыстарды өтеу мөлшері кәсіптік еңбекке қабілеттілігін жоғалту дәрежесіне байланысты.
Мәселен, егер қызметкердің еңбекке қабілеттілігінен айырылу дәрежесі 30-59% – ға белгіленген болса, онда оған 500 АЕК – ке дейінгі, 60-89% - 750 АЕК-ке дейінгі, 90-100% - 1000 АЕК-ке дейінгі шығыстар өтеледі.
"Қызметкерді жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру шартын жасасу бойынша жауапкершілік пен міндет жұмыс берушіге жүктелген. Көп жағдайда жұмыс беруші өз қызметкерлерін сақтандыру қажеттілігін түсінеді. Сақтандыру шартын жасасудан жалтарғаны үшін айыппұл қарастырылған", - деді Аида Курмангаливеа.
Сондай – ақ, ол 2023 жылдың қорытындысы бойынша Еңбек міндеттерін орындау кезінде қызметкерлерді міндетті сақтандыру шарттары бойынша жиналған сақтандыру сыйлықақыларының көлемі 723 млн теңгені, ағымдағы жылдың 2 айында-78 млн теңгені құрайтынын айтты.
"2023 жылы 880 млн теңгеге 900-ге жуық адам сақтандыру төлемдерін алды. Атап айтқанда, денсаулықтың зақымдануынан туындаған қосымша шығындарды өтеуге (ТМККБК-дан (тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі) тыс дәрілік заттарға, оңалту техникасына, санаторий-курорттық емдеуге және т. б.) шамамен 1 млн теңге төленді; кәсіптік еңбекке қабілеттілігінен айырылуына және асыраушысынан айырылуына байланысты аннуитеттік сақтандыру шарты бойынша мерзімді төлемдер (мүгедектігі бар адамдарға, асырауындағы адамдарға ай сайынғы төлемдер) 878 млн теңге; зардап шеккен қызметкерді жерлеу шығындарына, ол қайтыс болған жағдайда – 1 млн теңге", - деді МАК Басқарма төрағасы.
Ашық дереккөздерден алынған сурет
