Ресейде тарату-жинақтаушы зейнетақы жүйесі жұмыс істейді. Яғни азаматтардың зейнетақысы формалды түрде сақтандыру және жинақтаушы болып екіге бөлінеді.
Сақтандыру зейнетақысы баллмен – зейнетақы коэффициенттермен қалыптасады, ал нақты ақша қазіргі зейнеткерлерге төлем жасау үшін жіберіледі. Мұндай схема ұрпақтардың ынтымақтастық жүйесі деп аталады — сізге болашақта сақтандыру зейнетақысы сіздің балаларыңыз бен немерелеріңіздің жарнасынан төленеді деп болжанады.
Балдар саны төленген жарналар мен еңбек өтіліне байланысты, деп түсіндіреді РФ зейнетақы қорында (РЗҚ). Сақтандыру зейнетақысының шамамен мөлшерін ресми калькуляторда есептеуге болады.
Жинақтаушы бөлік – бұл мемлекеттік емес зейнетақы қорындағы (ЖЗҚ) арнайы дербес шотта немесе жеке шотта жинақталатын ақша.
Зейнетақы сақтандыру жарналарынан қалыптасады — қызметкер еңбекақысының 22%, оларды жұмыс беруші өз қаражатынан РЗҚ-ға аударады. 2014 жылға дейін бұл 22% сақтандыру (16%) және жинақтаушы (6%) зейнетақы арасында бөлінген.
2014 жылдан бастап билік жинақтаушы бөлігін тоқтатты, енді барлық аударымдар (жалақының 22%-ы) сақтандыру зейнетақысын қалыптастыруға жіберіледі. Яғни есептелген баллдардың саны бұрын болған 16%-дан гөрі көбірек. 2018 жылғы аяғынан бастап мораторийді 2021 жылға дейін ұзартты және тағы бір жылға ұзартпақшы.
Сондықтан қазір азаматтардың 2014 жылға дейін жинақтап үлгерген бөлігі қалады және ол инвестициялық кіріс – ЖЗҚ сіздің жинақтарыңызды нарықта орналастыра отырып, сіз үшін табыс табатын ақшаның есебінен ұлғаяды.
Кепілдік берілген зейнетақы жоспарының негізгі мақсаты өзгерген жоқ – билік ресейліктерге жеке жарна есебінен болашақ зейнеткерлікке көшіруге мүмкіндік бергісі келеді. Ал жүйенің басты ерекшелігі – тек ерікті қосылу.
МЗЖ қатысушысы болу және көшіруді бастау үшін қызметкер зейнетақы операторына өтініш беруі тиіс. Бұл азаматтардың жарналарын әкімшілендірумен айналысатын және МЗЖ қатысушыларының тізілімін жүргізетін орталықтандырылған жүйе.
Қазірдегідей азаматтар кез келген уақытта таңдалған қорды ауыстыра алады. Бірақ қазіргі заңнама бойынша егер қорды бес жылда бір реттен жиі ауыстыратын болса, онда сіз бес жылдықта жиналған инвестициялық қордан айырылып қаласыз.
Азамат ақшаны нақты аудара бастағаннан кейін МЗЖ-ға қатысу туралы шарт жасалған болып есептеледі.
МЗЖ-ға қанша қажет болса, сонша қаражатты – тіпті бүкіл жалақыны да аударуға болады. Жарналардың мөлшерін жалақының пайызымен немесе абсолюттік түрде (нақты сомада) белгілеуге болады. Бұл ретте аударымдардың мөлшерлемесін қанша керек болса, сонша рет ауыстыруға болады.
Сонымен қатар Бұдан басқа, жоба салқындату кезеңін қарастырады — алғашқы жарнадан кейін жарты жыл ішінде МЗЖ-ға қатысудан бас тартуға болады. Бұл жағдайда ақша толық қайтарылады.
Жарналарды төлеуді тоқтатуға болады – тағы да қанша керек болса, сонша рет, бірақ әр жолы бес жылдан артық емес. Жарналарды кез келген уақытта қайта бастауға болады — тек зейнетақы операторына өтініш жіберу керек.
Міндетті зейнетақы сақтандыру жүйесіндегі барлық жинақтарды МЗЖ-ға аударуға және жаңа жарналар есебінен одан әрі толықтыруға болады.
МЗЖ қаржысы Салымдарды сақтандыру агенттігінде (ССА) сақтандырылатын болады. Егер дәрменсіз ЖЗҚ лицензиядан айырылса, онда билік түскен жарналардың барлық сомасын өтейді, инвестициялық табысқа қорғау қолданылмайды.
Сонымен қатар, билік өкілдері МЗЖ қатысушысына жинақтардың шығынсыздығына кепілдік беру тетігін қайта қарастырды. Бұл үшін ЖЗҚ кем дегенде бес жылда бір рет шоттағы жинақ сомасын тіркеуге тиіс. Олар қазір де солай жасайды. Бұл төмендетілмейтін қалдық өткен бес жылда белгіленген сомадан, сонымен қатар жаңа жарналардан, қосылған табыстан құрылады. Яғни, егер қор ақшаны сәтсіз салған және инвестициялардан шығын алған болса да, онда бес жылдың қорытындысы бойынша адам шотында кезең басында болған сомадан кем емес сома болуы тиіс. ЖЗҚ айырмашылығын өз ақшасынан өтейді.
МЗЖ жүйесі өмірлік қиын жағдай – әлеуметтік маңызы бар деп саналатын ауру жағдайында жинақтауды мерзімінен бұрын алу мүмкіндігін болжайды. Бұдан басқа, МЗЖ жұмсалмаған қаражаты жалпы негізде мұраға қалдырылатын болады. Жалпы алғанда, зейнетақының жинақтаушы бөлігін мұраға алуға немесе қазір өсиетке алуға болады. Бұны қалай жасауға болатыны туралы біз жазған болатынбыз.
МЗЖ қатысушылары жүйеге аударылған ақшадан ЖТТС (13%) төлей алмайды, бірақ жарна оның кірісінің 6%-дан аспайтын болса. Жеңілдіктерге жұмыс берушілер де ие болады. Олар қызметкердің жинақтаушы зейнетақы қорын қоса қаржыландыра алады және бұл шығындарды табыс салығы базасынан шегере алады. Қаржы министрлігінің есептеуінше, жеңілдіктер 2030 жылға дейін мемлекеттік бюджетке 10 млрд рубльге түседі.
Егер МЗЖ-ға кірмесе, адам тек қана сақтандыру зейнетақыны және инвестициялық табысты ескере отырып, 2014 жылға дейін жинақтап үлгерген зейнетақыны алатын болады. бұл егер зейнетақы жүйесінде жаңа өзгерістер болмаса, жүзеге асырылатын болады.
Дереккөзі: https://tass.ru/ekonomika/7045440
Фотосурет ашық дереккөздерінен алынды
