Қазақстанда БҰӨИ екі жылда бір рет есептеледі, зерттеуді халық санағы саласында БҰҰ қорының қолдауымен Ұлттық статистика бюросының мамандары жүргізеді. 2022 жылға деректер бойынша, БҰӨИ Қазақстанда 37,1%-ды құрады, 2020 жылы көрсеткіш нашар болды - 36%. 100% ең жақсы көрсеткіш кезінде ҚР-да белсенді ұзақ өмір шамасы 62,9%-ға соңына дейін пайдаланылмайды.
Еуропаның (ЕО және Ұлыбритания) 28 елдерінің және ҚР-ның деректерін салыстырған кезде, Қазақстан 2020 жылы БҰӨИ бойынша рейтингтің ортасында – 15-ші орында болған.
Қазақстандағы зейнеткерлердің атап айтқанда қандай өмір өрістері «ақсап» жатқанын түсіну үшін, индексті құрауыштары бойынша бөлшектеу қажет. 2022 жылы төмен көрсеткіштер егде адамдардың жалпы физикалық белсенділігі бойынша (шама небәрі 33,3%-ға пайдаланылды), олардың саяси өмірге қатысуы (тек 7,4%), жұмыспен қамтылуы (31,9%) және әлеуметтік байланыстар (35,3%) бойынша тіркелген. Кемшіліктерге сонымен қатар егде жастағы адамдардың біреумен бірге тұруын жатқызады.
Бізде олармен барлығы жақсы, қартаю факторларына ҰСБ мамандары жаман емес медианалық табысты (100%), егде жастағы адамдардың білімділік деңгейін (99,7%), кедейлік қаупінің болмауын (99,9%) және материалдық айырылуды (83,3%) жатқызады. Бұл статистикалық деректер не болғанда да - зейнеткерлердің материалдық молшылығы жағынан оптимистік сезімін береді.
Бұл ретте ҚР-да жасы үлкен адамдардың өздерінің қамтамасыз етілу бағасы оптимистік цифрлардан және осындай статистикадан қатты ерекшеленеді.
2021 жылы, ҰСБ-ның ішінара зерттеу нәтижелеріне сәйкес 69,3% егде адамдар өздерін қамтамасыз етілу деңгейі бойынша орта санатқа жатқызған. Тағы 0,2% - оларда төмен табыс деңгейі барын, 13%-ы – орташадан төмен табысы барын есептеді. Сонымен қатар өзінің межесін орташадан сәл жоғары деп атап өткендердің үлесі осыған шамалас болды. Қамтамасыз етілудің жеткілікті деңгейіне өздерін егде адамдардың 3,2%-ы, жоғары деңгейіне – небәрі 1% жатқызды.
2021 жылғы деректердің нәтижелері 60 жастан үлкен егде жастағы азаматтары бар, әрбір төртінші отбасы өздеріне әрбір екі күнде ет немесе балық қосылған ыстық тамақтармен тамақтануға мүмкіндіктері жетпейтінін көрсетті.
Әрбір бесінші отбасында күтпеген шығыстарға ақша жоқ, қарызға кіруге немесе несие алуға тура келеді. 16,5% үй қожалықтары егер жарамсыз болып қалса, жаңа киімді немесе аяқ киімді бірден алуға болатындай соншалықты қамтамасыз етілмеген. Ал мұндай отбасылардың 7,4%-ы ауыртпалықты шығынсыз жақын адамның жерлеуін ұйымдастыра алмайды.
Дереккөзі: https://www.energyprom.kz/ru/a/monitoring/pravo-staret-dostojno-kak-zhivut-i-na-chto-zhaluyutsya-pozhilye-kazahstancy
Сурет ашық дереккөздерден
