Қазіргі уақытта әлемдегі өмірді сақтандыру әртүрлі жолдармен дамып келеді. Мысалы, АҚШ – та табиғи апаттар кезінде жазатайым оқиғалардан сақтандыру және қызметкерлерді медициналық сақтандыру, Еуропада – зейнеткерлерді сақтандыру, Қытайда – ауыр аурулардан сақтандыру, Жапонияда – ӨЖС бағдарламалары және жер сілкінісінен сақтандыру, Үндістанда-медициналық сақтандыру ең көп сұранысқа ие сақтандыру бағдарламалары болып саналады.
Қазақстанда өмірді сақтандырудың қандай өнімдері танымал
ҚР Ұлттық Банкінің статистикасына сәйкес, қазіргі уақытта өмірді сақтандырудың үш бағыты бар, олар бойынша сыйлықақылар 2022 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда айтарлықтай өсті. Бұл зейнетақы аннуитеті (+2,3%), жазатайым оқиғалардан ерікті сақтандыру (+4%) және мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі шеңберіндегі ӨЖС бағдарламалары (+0,04%).
Көбінесе зейнетақы аннуитеті шарттары осы сегменттегі нарықтағы барлық сыйлықақыларды Алматыда (60%), Астанада (8,1%) және Шығыс Қазақстан облысында (6,4%) жасасады. Ең азы – Ұлытау облысында (0,03%) және Қызылорда облысында (03%) сыйлықақылардың жалпы көлемінен.
Жазатайым оқиғалардан ерікті сақтандыру көбінесе Алматы қаласында (37%), Шығыс Қазақстан облысында (10,8%) және Ұлытау облысында (91%) сыйлықақылардың жалпы көлемінен ресімделеді. Ең азы – Абай облысында (04%) және Солтүстік Қазақстан облысында (0,7%).
МБЖЖ шеңберінде өмірді жинақтаушы сақтандыру 2023 жылы іске қосылды. Онымен бірге ата-аналар баласына жоғары білім алуға ақша жинай алады. Бағдарламаның шарттарында өмірді сақтандыру компаниясынан да, мемлекеттен де төлемдер көзделеді. ӨСК-да жинақтаудың барлық мерзіміне кепілдендірілген табыстың 8% - на дейін есептеледі. Сондай-ақ, жылына бір рет шарт бойынша 5-7% мөлшерінде мемлекеттік сыйлықақы есептеледі. Сонымен қатар, мерзімді сақтандыру төлемдерін 8% - ға дейін индекстеу қарастырылған. Егер бала грантқа түссе, онда ата-аналар барлық жинақталған соманы алып, оны өз қалауы бойынша басқара алады.
Тұтастай алғанда, өмірді сақтандыру нарығы алдағы екі жылда жаһандық өзгерістерге ұшырайтын болады. Қазақстанда цифрландыру 2019 жылдан бастап пайда болды, ал қазір көптеген адамдар үшін ӨЖС бағдарламалары бойынша 5 минут ішінде онлайн шарттар жасасу немесе сақтандырушының сайтында шетелге шығу кезінде полисті ресімдеу жаңалық емес. Бұл сақтандыру нарығын цифрлық трансформациялаудың бастамасы ғана.
Сақтандыру процесін барынша жеңілдету, жеделдету және қамтамасыз ету мақсатында қазірдің өзінде адамдар үшін Big Data, жасанды интеллект, роботтандыру, ESG қағидаттары және т.б. сияқты неғұрлым технологиялық тетіктер әзірленуде және енгізілуде.
Ашық дереккөздерден алынған сурет
