Еліміздің Ұлттық банкінің есебіне сәйкес, 2022 жылғы маусымда елдегі жылдық инфляция 14,5%-ды құрап (мамырда – 14%), жылдамдатылды. Айта кету керек, жазда бағаның өсуі әдетте баяулайды, ал тауарлардың жекелеген санаттары үшін ол мүлдем тоқтайды. Биылғы жыл барлығы басқаша. Сондықтан сарапшылардың пайымдауынша, жыл соңына дейін біз ақша құнсыздануының қосымша айналымын күтіп отырмыз. «Инфляцияның ішкі себептері бар – бұл жиынтық сұраныстың асып түсуі, өнімсіз кредиттеудің өсуі, макроэкономикалық тәртіптің әлсіздігі, ағып кетулер. Ал ұсыныс жағынан бұл барлық реттеушілік және елдік тәуекелдер, инфрақұрылымның қолжетімділігі мен сапасы және қызметкерлердің біліктілігі бар бизнес орта. Инфляциямен күресу үшін бұл себептерді жою қажет. Жиынтық сұраныстың өсуін тежеу керек», – дейді Қазақстан Ұлттық банкі төрағасының кеңесшісі Сәбит Хакімжанов.
Бұл ретте, тамызда жинақ салымдарының барлық түрлері бойынша ең жоғары мөлшерлемелер мынадай деңгейде белгіленді:
- толтырусыз депозиттер бойынша: 12,5% - 24 айға, 15,2% - 12 айға, 15,5% - 6 айға және 15% - 3 айға;
- толықтырумен депозиттер бойынша: 11,7% - 24 айға, 14% - 12 айға, 15% - 6 айға және 14,5% - 3 айға.
Теңгедегі депозиттердің қалған түрлері бойынша ең жоғары мөлшерлемелер өзгеріссіз қалды: олар жылдық 9,2% - 14% диапазонында.
«Әзірге теңгедегі депозиттер инфляцияны басып озбайды, дегенмен доллардағы депозиттердің жағдайы да жақсы емес. Осылайша, шетел валютасындағы мерзімді және жинақ депозиттердің ең жоғары ұсынылатын жылдық тиімді мөлшерлемесі небәрі 1% құрайды. АҚШ-тағы инфляция қазірдің өзінде 9%-дан асты. Мұндай жағдай 1981 жылдан бері болған емес. Жаһандық сұранысты қалыптастыратын басқа елдерде де инфляция рекордтық жоғары деңгейде – 5%. Сондықтан қазір жинақ ақша валютаға ғана емес, құралдарға да бағытталуы керек», - деп түсіндірді қаржы талдаушысы Руслан Сүндетов.
Құны басқа базалық активтерге тәуелді құралдар бар. Мысалы, олардың құны олардың құрамдас акцияларының, облигацияларының және басқа да бағалы қағаздардың бағасына байланысты ҮИҚ (үлеспұлдық инвестициялық қорлар) жатады. ҮИҚ – салымшылардың ақшасын жинақтауға арналған қор.
Әдетте, үлеспұлдық қор қандай да бір бағалы қағаздар портфелін сатып алу үшін инвесторлардан ақша тартады. Бұл портфель әртүрлі елдердің әртүрлі компанияларының акцияларын, облигацияларын және басқа кейде күрделі құралдарын қамтуы мүмкін. Сәйкесінше, үлеспұлдың құны оның құрамына кіретін бағалы қағаздардың бағасына байланысты болады. Әдетте, үлеспұлдық қорлар тәуекелдерді ескере отырып салым салады, сондықтан олар клиенттерге инфляциядан жоғары кіріс әкеледі, - деп санайды Руслан Сүндетов.
Кейбір басқарушылар үшін ҮИҚ-ға кіру шегі 20 000 теңгеден басталады. «ҮИҚ доллар табыстылығын теңгемен төлейтінін атап өткім келеді. Олардан басқа өмірді сақтандыру компаниялары осылай жұмыс істейді. Олардың жинақтау мен инвестициялық сақтандыру өнімдері де бүгінде инфляцияны жабатын табыс әкеледі», - деп түйіндеді сұхбаттасушы.
Дереккөз: https://prodengi.kz/post/v-kakoi-valyute-vygodnee-kopit
Фото ашық дереккөздерден алынған
