«Мен көп жылдан бері нарықта жұмыс істеп келемін, бірақ журналистер қор нарығының негізгі ұғымдарын, бағалы қағаздардың жіктелуін жиі шатастыратынын көріп тұрмын, сондықтан да қарым-қатынасқа әрқашан дайынмын», – деп мәлімдеді Андрей Цалюк.
Біз қаланың қонақ үйлерінің бірінде күту залында отырдық.
- Бүкіл әлемдегі сақтандыру және қор нарығы – бұл екі тығыз өзара шиеленіскен жүйе. Қор нарығындағы орта шетелдік сақтандырушының ақша ағындарының ауқымы Қазақстанның ірі банктерінің айналымымен жиі салыстырылады. Бірақ біздің елімізде жағдай басқа ғой?
- Келісемін, алғашқы қарағанда, өмірді сақтандыру және қор нарығы – бәсекелестер, өйткені олар халықтың жинақтары үшін күресуде. Бірақ, шын мәнінде, олар бәр-бірінің дамуына кедергі жасамайды, керісінше, бір-біріне игі әсер етеді.
Қазақстанның бағалы қағаздар нарығына институционалдық инвесторлар қажет. БЖЗҚ активтерін ЗАБК-ға (КУПА) басқаруына беру идеясы кем дегенде отандық қор нарығында екі жылдан кейін байқалатын болады. Сондықтан өмірді сақтандыру компаниясының барлық институционалдық инвесторларынан – бұл ең қызықты ойыншы. Олар нарықтың қалған қатысушыларына қарағанда тезірек өсетін болады, деп ойлаймын, сондықтан біз оларға үлкен үміт артамыз. Бұл нарықтың активтер көлемі әзірше аса үлкен емес, бірақ оларда инвестициялардың тұрақты түсімін жасайтын ұзақ ақшалары бар. Ол, өз кезегінде, нарықта тиімді сұранысты құра алады.
- Өмірді сақтандыру компаниялары, әдеттегідей, клиенттердің ақшасын басқармайды.
- Біздің нарығымыз шағын, ал инвестициялық департаменттердің қызметкерлері қымбат тұрады. Активтерді басқарудағы консалтинг – бүкіл әлемдегі әдеттегі тәжірибе. Қазақстанда сақтандыру активтерін әдетте брокерлер деп аталатын инвестициялық компаниялар басқарады. Өмірді сақтандыру компаниялары – өсіп, нарықты да сергітіп алатын қаржы секторындағы табиғи жете бағаланбаған бизнес. Олар үшін, бірінші кезекте, заемды капитал нарығы – облигациялар нарығы қызықты.
- ӨСК қор нарығында реттелген бе?
- Реттеуші инвестициялау объектілерінің сапасына жоғары талаптар қоятыны түсінікті. Егер рейтинг деңгейі бойынша талаптарды алатын болсақ, Қазақстанда ӨСК сатып ала алатын компаниялар өте аз. Сондықтан қазір біздің тарапымыздан да, реттеуші тарапынан да жұмыс барынша жүргізілуде. Біз, бір жағынан, талаптарды төмендеткіміз келеді (қандай да бір рейтингісіз, бірақ белгілі бір шарттармен қағаздарға жол беруіміз мүмкін), екінші жағынан, сенімді квазимемлекеттік компаниялардың ұзақ қағаздарын репоға беруге қызық болуы үшін, пруденциялық реттеуге түзетулерді енгізгіміз келеді. Бұл ӨСК капиталын есепке алу тұрғысынан тиімді болуы үшін, бұл бағытта, әрине жұмыс жасау керек.
Нарыққа жаңа өсіп келе жатқан институционалдық инвесторды тарту мүмкіндігін жіберіп алуға болмайды.
