Базалық зейнетақы
Зейнетақы төлемінің негізін 2019 жылға зейнеткерлер үшін белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54-тен 100%-ға дейін (29 560 теңге) құрайды. Қажетті пайыз жұмыс өтіліне байланысты есептеледі. Егер ол 10 жылдан аз болса, онда ең аз 54% есепке алынады. Бұл ретте базалық зейнетақының 2019 жылға белгіленген ең төменгі мөлшері –16 037 теңге.
Жыл сайын 10 жылдан астам өтілі бар базалық зейнетақыға ең төменгі күнкөріс деңгейінің 2% қосылады. Мысалы, 15 жылдық өтілі бар зейнетақы төлемінің негізі ең төменгі күнкөріс деңгейінің 64%-ын құрайтын болады.
Базалық зейнетақының ең жоғары мөлшері күнкөріс минимумымен сәйкес келеді және ол 33 жылдан және одан да көп жұмыс өтілі бар адамдарға қолжетімді.
Ортақ немесе еңбек зейнетақысы
Зейнетақы төлемінің екінші бөлігі 1998 жылға дейінгі жұмыс өтіліне байланысты. Сол жылы зейнетақы реформасы жүргізіліп, зейнетақы қорлары құрыла бастады. 1998 жылға дейінгі жұмыс өтілімен бірге осы уақыт ішінде кез келген үш жылғы кезең ішінде алған орташа айлық жалақысының мөлшерін есептейміз.
1998 жылға дейін 20 жыл жұмыс істеген әйелдерге және 25 жыл жұмыс істеген ерлерге жоғарыда аталған орташа айлық жалақының 60%-ын есептеу қажет. Кімнің жұмыс өтілі жоғары әрбір жыл үшін 75% максималды деңгейіне дейін тағы 1% қосылып тұрады.
Яғни әйелдерде жұмыс өтілі максимум 35 жыл, ал ерлерде – 40 жыл құрайды.
Алынған нәтижені 1998 жылға дейін еңбек өтілінің коэффициентіне көбейтеміз. Оны табу үшін, айлар саны (кем дегенде 6) әйелдер үшін 240 және ерлер үшін 300-ге бөлу керек.
Есептеу нәтижесіне қарамастан, ортақ зейнетақы 36 108 теңгеден кем болмауы тиіс (2019 жылға өзекті). Оның мөлшері жыл сайын инфляцияға байланысты артып келеді, оған қоса 2%-ға өседі.
Зейнетақы реформасына дейін зейнеткерлік демалысқа шыққан зейнеткерлер үшін зейнетақы базалық және ортақ зейнетақыдан құрылады.
Нәтижесінде ең төменгі зейнетақы 2019 жылы 52 145 теңгені құрайды.
БЖЗҚ-ға аударымдар
Ал зейнеткерлікке 1998 жылдан кейін шыққандар зейнетақы төлемдерінің үшінші құрамдас бөлігін алады. Бұл жеке зейнетақы шотында жинақталған қаражаттың белгілі бір пайызы.
Зейнеткердің жасы ұлғайған сайын бұл қосымша өсуде, салымшы 79 жасқа дейін өзінің максимумына жетеді. Бұл ретте оның ең төменгі мөлшері зейнеткерлер үшін ағымдағы жылға белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54%-ын құрайды.
Дереккөзі: https://www.nur.kz/1820207-tri-faktora-kotorye-vliaut-na-razmer-pensii.html
Фотосурет ашық дереккөздерінен алынды
