Бұл адамды АИТВ-тан емдеген тарихтағы екінші оқиға. «Иммундық жасушаларға өз бетінше еніп, оларды жұқтыруы мүмкін вирусты бөлшектердің іздері қанда, сондай-ақ ми жұлын сұйықтығында, ішекте немесе пациенттің лимфасында 30 ай бойы пайда болған жоқ. Енді пациент АИТВ-тан емделді деп айтуға болады деп санаймыз», – деп жазады ғалымдар.
Бұған дейін АИТВ-тан толық емделіп шыққан бір ғана адам – «берлиндік науқас» деп аталатын американдық Тимоти Браун деп санаған. Ол 2007 жылы жілік майын ауыстырғаннан кейін вирусқа иммунитет алды.
Оның ағзасының вирусқа төзімділігі ол CXCR4 және CCR5 гендеріндегі мутациялармен донордан жілік майын алуымен байланысты. Олар АИТВ-ты адамның иммундық жасушаларына шабуыл жасау мүмкіндігінен айырады немесе оның таралуын айтарлықтай бәсеңдетеді. Гендердің осындай кейбір нұсқаларын тасымалдаушылар вирустан құтылмайды, бірақ олар иммунитет тапшылығының дамуын болдырмайды.
2016 жылдың мамыр айында Лондон (Ұлыбритания) Университет колледжінің профессоры Равиндра Гуптаның басшылығымен Британдық дәрігерлер басқа пациент – венесуэлалық адам Кастильехомен ұқсас ота жасады. Белгілі бір уақытқа дейін дәрігерлер пациенттің атын жарияламай отырды, бірақ қазір ол New York Times тілшісімен әңгімелесу барысында анонимділігін жария етуге бел буды.
Иммун тапшылығына иммунитет
«Берлин пациентіне» қарағанда, Кастильехо бағаналық жасуша сүйек кемігінің дің жасушаларын трансплантациялау бойынша қарапайым және қауіпсіз операция жасады. Оның барысында пациенттің ағзасы жұмсақ сәулелі терапияның көмегімен обыр іздерінен және қан түзетін денелерден бір рет қана «тазаланды».
Бір жыл бұрын Гупта және оның әріптестері бұл процедура пациенттің өмірін сақтап қана қоймай, Тимоти Браунмен болған сияқты оны АИТВ-тан қорғағанын мәлімдеді. Алайда, эксперимент аяқталмады – дәрігерлер вирус ағзасында қайта көбейе бастайды деп қауіптеніп, «лондондық пациенттің» денсаулығын қадағалауды жалғастырды.
Бақылау көрсеткендей, оның ағзасындағы иммундық жасушалардың саны әлі де баяу қалпына келеді - олардың деңгейі норманың төрттен бір бөлігін ғана құрайды.
Олардың аздаған саны әдетте АИТВ тасымалдаушыларын және иммунитеті әлсіреген басқа адамдарды зақымдайтын инфекцияларға Кастильехоны төзімді етті. Ғалымдар вирус ағзасында белсенді түрде көбейе алатын басқа да аномалиялар мен айғақтарды тіркеген жоқ. Жалпы оның ағзасы «берлиндық пациенттінде» сияқты қалпына түсуде, бұл вирустан құтылудың ұқсас тетігін растап отыр.
Ғалымдар айтқандай, «лондондық пациенттің» денсаулығын кейінгі бақылау, сондай-ақ осындай операциялардың басқа да табысты мысалдары биологтар мен медиктерге осындай терапия үшін қауіпсіз көпшілік балама жасауға, соның ішінде CXCR4 және CCR5 гендерінің құрылымын өзгертетін геномдық редакторлардың көмегімен де көмектеседі.
Дереккөзі: https://nauka.tass.ru/nauka/7940751
Фотосурет ашық дереккөздерінен алынды
