ҚР Ұлттық Банкінің деректері бойынша, Қазақстанда соңғы 10 жылда зейнетақы аннуитеттері бойынша сыйлықақылар 327%-ға өсті. 2012 жылы олардың сомасы шамамен 20,4 млрд теңгені, ал 2021 жылы – 129,9 млрд теңгені құрады.
Зейнетақы аннуитеті
Бүгінгі күні зейнетақы аннуитеті – бұл сақтандыру мен инвестициялардың қосындысын білдіретін, күрделі қаржылық өнімдер. Бұл өнім өз зейнетақы табыстарын ұлғайтқысы келетін, негізгі соманы сақтап және инвестициялық портфельді әртараптандырғысы келетін адамдарға арналған.
Зейнетақы аннуитеті – бұл өмірді сақтандыру компаниялары (ӨСК) ұсынатын және Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының салымшыларына зейнетақы жинақтары жеткілікті болған шартпен, «зейнетақыны» тиісті мерзімнен бұрын алуды бастауға мүмкіндік беретін өнім.
Сіз аннуитетке инвестициялағаннан кейін, одан алатын кіріс ай сайын, тоқсан сайын, жыл сайын немесе біржолғы түрде бөлінуі мүмкін. Төлем мөлшері пайыздық мөлшерлемелер, сіздің жасыңыз және күтілетін өмір сүру ұзақтығы, сондай-ақ төлем кезеңінің ұзақтығы сияқты факторлармен анықталады.
Статистика
2022 жылғы қарашада «Зейнетақы аннуитеттері» сыныбы бойынша сыйлықақылар жинағы қазандағы 39,1% (жылдан жылға) түсімге қарсы 38,9%-ға қысқарды. Ақшалай көріністе ӨСК 71,2 млрд теңге жинады. Зейнетақы аннуитеттері сегментінде сыйлықақыларды жинайтын жеті ӨСК-ден екі ӨСК сыйлықақылардың жылдық өсімін, бесеуі – жылдық көріністе жинақтардың төмендеуін көрсетті, бұл ретте үш ӨСК-нің сыйлықақыларының теріс динамикасы нарық түсімінің қарқынынан төмен болды.
Аннуитеттік сақтандыру және зейнетақы аннуитеттері сегменттерінің көшбасшысы Nomad Life ӨСК қалады. 2022 жылғы қарашаның қорытындылары бойынша аннуитеттік сақтандыру бойынша ӨСК сыйлықақыларының портфелі 25,5 млрд теңгеден, соның ішінде зейнетақы аннуитеттері сегментінде 24,3 млрд теңгеден асып түсті. Аннуитеттік сақтандыру сегментінде Nomad Life ӨСК-нің нарықтық үлесі 32%-ға дейін, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері сегментінде 34,1%-ға дейін өсті. Аннуитеттік сақтандыруда екінші позицияны 22,9 млрд теңге портфельмен, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері бойынша 19,8 млрд теңге портфельмен «Halyk life» ӨСК алады. Аннуитеттік сақтандыру бойынша жиынтық сыйлықақыларда ӨСК портфелінің үлесі 28,6%-ды, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері бойынша - 27,9% құрады. Сегментте үшінші позицияда «Freedom Life» ӨСК қалады. Қарашада ӨСК-нің аннуитеттік сақтандыру бойынша сыйлықақылар жиыны 16,5 млрд теңгеге дейін, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері бойынша 15,7 млрд теңгеге дейін өсті. Аннуитеттер сегментінде «Freedom Life» ӨСК нарықтық үлесі 20,7%-ға дейін, зейнетақы аннуитеттері сегментінде - 22,1%-ға дейін төмендеді.
Заңнамалық өзгерістерден кейін зейнетақы аннуитеті шарты бар қазақстандықтар өмірді сақтандыру компанияларынан БЖЗҚ-ға ақшаны ішінара қайтару құқығын алды. Нарық қатысушылары болашақ зейнеткерлер бұл қаражатты емделуге немесе жылжымайтын мүлік сатып алуға жұмсайтынын айтады.
Мәселен, БЖЗҚ-ның мәліметі бойынша бұл мүмкіндікті 568 адам пайдаланған. Аударымдардың жалпы сомасы 3,8 млрд теңгені құрады.
Ақшаны қалай аударамыз
Ақшаны аудару үшін ӨСК-ге өтінішпен жүгініп және зейнетақы аннуитеті шартының ең төменгі құнынан асатын сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігін БЖЗҚ-ға қайтару қажет. Бұл үшін зейнетақы аннуитеті шарты ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70 пайызынан төмен емес деңгейде төлемдерді қамтамасыз етуі тиіс жаңа талаптар бойынша қайта жасалады.
Өтініште БЖЗҚ-да келісім-шарттың деректемелерін көрсету қажет, содан кейін өмірді сақтандыру компаниясының менеджерлері барлығын өздері жасайды. Айтпақшы, бүкіл операция клиент өтініш берген күннен бастап 20 күнтізбелік күн ішінде аяқталуы керек.
Сурет ашық дереккөзден
