Соңғы жылдары зейнетақы аннуитеті нарығы өсуде, бұл ең алдымен жинақ сомасының шекті мәндері және аннуитеттерді жасау жасы төмендетілген 2021 жылы жүйелі реформаларға байланысты. 2022 жылы белгілі бір түзету болды, бірақ соған қарамастан көрсеткіштер өте жоғары болды. «Биылғы жылы сыйлықақылар жинау қарқыны аннуитеттік бағдарламалар біздің азаматтар арасында бұрынғыдан да танымал бола бастағанын көрсетеді», - дейді Standard Life ӨСК-нің басқарма төрағасы Ғалым Амерходжаев.
Жас және жеткіліктілік шегі
Сондай-ақ, сақтандыру ұйымдарына жаңа өзгертулер шеңберінде мүгедектігі бар және/немесе зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында жұмыс істейтін адамдар үшін өлім-жітімнің жекелеген кестесін қолдану мүмкіндігі берілді.
55 жастағы ер адамдар үшін өмір бойылық зейнетақы аннуитетінің құны 8 млн теңгеден:
o зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында жұмыс істейтін адамдар үшін 5,8 млн теңгеге дейін;
o 3-топтағы мүгедектік үшін 4,7 млн теңгеге;
o 2-топтағы мүгедектік үшін 3,6 млн теңгеге;
o 1-топтағы мүгедектік үшін 2,4 млн теңгеге дейін төмендейді.
«Зейнетақы аннуитеті мүгедектер мен зиянды еңбек жағдайында жұмыс істейтін адамдар үшін қолжетімді болды. Біз есептеулер жүргіздік және тұтынушылардың пайдасына нақты өзгерістер енгіздік», - деді Халык-Life ӨСК-нің басқарма төрағасының орынбасары Мейіржан Медеубаев.
Кірістілік
Шекті мәндер, кірістілік пен индекстеу мөлшерлемелерінің, тарифтер мен резервтердің есебін актуарийлер – қаржы математикасының білікті мамандары есептейді, олардың ішінде бүкіл Қазақстан бойынша 60-тан сәл астам адам бар. Әрбір сақтандыру ұйымында және Қазақстан Республикасының Қаржылық реттеу және нарықты дамыту агенттігінде кемінде бір актуарий жұмыс істейді. Мемлекеттік қаржылық реттеуші шекті мәндер мен мөлшерлемелерді белгілеу туралы шешім қабылдаудан бұрын барлық қажетті есептеулерді жүргізіп, енгізілген өзгерістердің тиімділігін, азаматтар үшін өнімнің тартымдылығы мен пайдасын, сақтандыру ұйымдары үшін табыстылығын бағалады.
«Түзетулер жобасында индекстеудің ең төменгі мөлшерлемесі мен кірістің максималды мөлшерін арттыру көзделген. Тиісінше 2% және 3%-ға. Сонымен қатар, мүгедектер мен зиянды және қауіпті еңбек жағдайында жұмыс істейтіндер үшін жеке өлім кестесін қолдану жоспарлануда», - деп түсіндіреді Freedom Life ӨСК-нің басқарма төрағасы Азамат Ердесов.
Өзгерістер күшіне енгеннен кейін азаматтар зейнетақы аннуитетін жасау үшін ең қолайлы жағдайлары бар өмірді сақтандыру компаниясын таңдай алады. «Біз мөлшерлемені 8 пайызға дейін көтеруді жоспарлап отырмыз. Жаңа өзгерістер күшіне енген бойда компания заңға сәйкес аннуитет құнының есебін қайта қарады. Сақтандыру сыйлықақысын есептеу параметрлерінің өзгеруі компанияның міндеттемелерін арттырады. Алайда, бұл өзгеріс салымшылардың белгілі бір санаты үшін шекті мәннің төмендеуімен өтеледі, бұл БЖЗҚ-дан жаңа клиенттерді тартады және сақтандырудың осы сыныбы бойынша сыйлықақылардың өсуіне оң әсер етуі мүмкін», - деген сенімде Сентрас Коммеск Life ӨСК-нің басқарма төрайымы Гүлжан Жақсымбетова.
Бүгінде нарықта жұмыс істейтін барлық компаниялар да өз мүмкіндіктерін есептеп, ҚНРДА қаулысында көрсетілген шектерде жұмыс істеуге дайын деп шешті. «Табыс пен индекстеу мөлшерлемелерін көбейту ай сайынғы төлемдердің көлемін арттырады және динамикаға әсер етеді. Бұл дегеніміз, егер бұрын клиент БЖЗҚ-дан сақтандыру ұйымына 15-16 жыл ішінде аударған барлық жинақ ақшасын бірте-бірте алатын болса, енді ол аударылған соманы толығымен 11-12 жылға таңдайды, бұл ретте ол өмір бойы төлемдерді алуды жалғастырады», - деп санайды Ғалым Амерходжаев.
Өзгерістердің өмірді сақтандыру компанияларының кірісіне қалай әсер ететінін біржақты айту әлі қиын, бірақ жоғары мөлшерлемелер – әсіресе инфляцияның жоғарылауы және әлемдік экономиканың баяулауы аясында – өнімді қазақстандықтар үшін қызықты ету керек.
Сурет ашық дереккөздерден
