2022 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша Қырғызстанның 14 жеке сақтандыру компаниясының кірісі (оның 7-і шетелдік капиталдың қатысуымен) өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 23% - ға артып, 14,36 млн еуроны құрады. Бұл ретте басым бөлігі (85%) сақтандыру сыйлықақыларынан алынды, деп хабарлайды Қырғыз Республикасының Ұлттық статистика комитеті.
Жыл басынан бері 3700 сақтандыру жағдайы тіркелді, оның 57% - ы ерікті жеке медициналық сақтандыруға қатысты. Сақтандыру төлемдерінің негізгі сомалары ерікті мүліктік сақтандыруға (олардың жалпы көлемінің 60,5%) және жеке медициналық сақтандыруға (17% - дан астам) келді.
Нарықты реттеумен Қаржы нарығын реттеу және қадағалау жөніндегі мемлекеттік қызмет (мемлекеттік қадағалау) айналысады, сақтандыру қорларының пулын құру мүмкіндігін қарастырады.
Ведомствоның ресми шығарылымына сәйкес, мемлекеттік қадағалау азаматтардың өмірін, денсаулығы мен мүлкін міндетті сақтандырудың бірнеше түрін енгізуді ұсынады. Осыған байланысты үкімет парламентке осындай жаңалықтарды көздейтін бірнеше заң жобаларын жіберді.
Үкіметтің қауіпті жүктерді тасымалдаушыны міндетті сақтандыру туралы ұсынысына сәйкес. Бұдан басқа, қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымдар, сондай-ақ жұмыс берушілер сақтандыру аударымдарын, атап айтқанда, қызметкердің қызметтік міндеттерін орындау кезінде оның денсаулығы мен денсаулығына зиян келтіргені үшін енгізуге міндетті болуы мүмкін.
Өмірді сақтандыру
Қырғызстанда ашық көздерде сақтандыру секторын: жалпы сақтандыру компаниялары мен өмірді сақтандыру компанияларына бөлу әдетке айналған жоқ. Сақтандырушылар әртүрлі өнімдерді сатуға лицензия алады. Бірақ елде келесі полистерді сатып алуға болады: өмірді ерікті жинақтаушы сақтандыру, ерікті жеке сақтандыру, ерікті мүліктік сақтандыру, жауапкершілікті ерікті сақтандыру.
Зейнетақы жүйесі
Қырғыз Республикасындағы зейнетақы жүйесі бірнеше компоненттерден тұрады. 1997 жылғы Реформа ескі тарату зейнетақы жүйесін (ТЗЖ) зейнетақының базалық бөлігінен, зейнетақы бағдарламасы бойынша зейнетақының сақтандыру бөлігінен және шартты жинақтау жүйесі бойынша зейнетақының сақтандыру бөлігінен тұратын үш компонентті жүйеге айналдырды. Әрбір бөлік өз ережесі бойынша есептеледі, содан кейін бұл бөліктер қосылып, бір төлемге біріктіріледі. Зейнетақының негізгі бөлігі - бұл республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекет кепілдік берген жәрдемақы.
Белгіленген төлемі бар және шартты-жинақтаушы жүйе бойынша сақтандыру зейнетақылары жұмыс берушілердің, қызметкерлердің және өзін-өзі жұмыспен қамтығандардың жарналары есебінен қаржыландырылады. Тіркелген төлемі бар зейнетақылар 1996 жылға дейінгі сақтандыру өтілі ескеріле отырып, ал шартты-жинақтаушы жүйе бойынша зейнетақылар - жеке есепке алу жүйесі енгізілген 1996 жылғы 1 қаңтардан бастап сақтандыру өтілі ескеріле отырып есептеледі.
2010 жылы барлық ресми сектор қызметкерлері үшін жалақының 2% мөлшерінде жарнасы бар қосымша міндетті жинақтаушы компонент енгізілді.
2012 жылдың 1 қаңтарынан бастап 1964 жылдың 1 қаңтарына дейін туылған ер адамдарға және 1969 жылдың 1 қаңтарына дейін толық зейнеткерлік жасқа дейін небәрі 15 жыл қалған әйелдерге бағдарламаға міндетті түрде қатысудан бас тартуға рұқсат етілді.
Дамуды тежейтін факторлардың бірі жеке тұлғалардан жалдау бойынша жұмыспен қамтылғандардың зейнетақылық сақтандыру жүйесінен түсуі, сондай-ақ жарналары экономиканың ресми секторына қарағанда төмен ауыл шаруашылығы өндірушілері мен жеке (жеке) кәсіпкерлерді жеткіліксіз қамту болып табылады. Сонымен қатар, нарықта гендерлік теңдіктің болмауы жарналардың төмендеуі нәтижесінде зейнетақы қорының мөлшері мен өміршеңдігіне әсер етеді. Әйелдердің еркектерге қарағанда ұзағырақ өмір сүретінін және жұмыс күшіне қатысу еркектерге қарағанда төмен екенін ескерсек, бұл сонымен қатар кедейлік деңгейіне әсер ететін әйелдердің қартайған кезде зейнетке шығуға мүмкіндігі әлдеқайда аз екенін білдіреді.
Нәтижесінде, елде жарна төлейтін азаматтар мен зейнеткерлердің арақатынасы төмен: нақты арақатынас бір зейнеткерге 1,2 жарна төлеушіні құрайды (ұсынылатын ең төменгі арақатынас - 3).
Ашық дереккөздерден алынған сурет
