2019 жылғы қорытындылары бойынша жиынтық брутто-сыйлықақылары алымдардың жоғары динамикасы, сонымен қатар нарыққа жаңа ойыншылардың шығуы арқасында, 2018 ж. ұқсас көрсеткіштеріне қарай 197,2 млрд теңгеге дейін жетіп, 55,7%-ға дейін артты. 2019 жылғы маңызды нәтижелердің бірі ӨСК сыйлықақыларының өзгертілуі болды.
2018 жылы сыйлықақылардың динамикасы бойынша (+67,5%) және түсімдердің мөлшері бойынша (54,7 млрд теңге) көшбасшы өмірді сақтандыру саласы болды. ӨСК жиынтық сыйлықақыларында ол 43,2 % иеленді. 2019 жылы өмірді сақтандыру сыйлықақысы баяу өсті (+40,7%), бірақ 2018 жылдың қорытындысынан асып, 76,9 млрд теңгеге жеткізді. Жиынтық ӨСК сыйлықақыларында өмірді сақтандыру үлесі 39%-ды құрады.
2019 жылы сыйлықақылардың максималды динамикасын аннуитеттік сақтандыру (+106,6%) және 2018 жылы аз ғана өскен зейнетақы аннуитеттері (+ 131,6%) қамтамасыз етті. Аннуитеттік сақтандыру сыйлықақылары көлемінде 71,3 млрд теңгеге жетті және өмірді сақтандыруға абсолюттік шамада жол беріп, ӨСК жиынтық сыйлықақыларының 36,2%-ға ие болды. Сонымен қатар, 2019 жылы жазатайым оқиғадан сақтандыру бойынша ӨСК белсенділігі айтарлықтай төмендеді, ЖОМС-қа қызығушылық арта түсіп, оның сыйлықақысы 2018 жылы теріс өсімнен 2019 жылы 40,9% оң динамикаға көшкен.
Өмірді сақтандыру ӨСК қызметінің маңызды бағыты болып қала береді. 2019 жылғы соңына қарай өмірді сақтандыру сыйлықақысын 7 компания жинады. Алайда, бұл нарықтағы ережелер жиынтығында 96% жинайтын үш ірі ӨСК талап етеді. Көшбасшы болып «Halyk life» ӨСК табылады. 2019 жылы ол жылдық өсімді 36,1% көрсетіп, өмірді сақтандыру бойынша ӨСК жиынтық портфелінде 46,6%-ға ие болып, 35,8 млрд теңге сыйлықақы жинады. «Еуропалық сақтандыру компаниясы» ӨСК (ЕСК) 21,9 млрд теңге жинады, нәтижені 55,3%-ға (жылына) ұлғайта және өмірді сақтандыру нарығының 28,5%-ды алады. Үшінші ірі сақтандырушы – «Nomad Life» ӨСК 16,1 млрд теңге портфелі бар жыл қорытындысы бойынша (+27,8%) сыйлықтардың оң динамикасын көрсетті, компания өмірді сақтандыру нарығының 20,9% иеленіп отыр. 2019 жылдың қорытындысы бойынша өмірді сақтандыру бойынша сыйлықақылардың ең жоғары динамикасы (+381,2%) «Standard Life» ӨСК-да. Абсолюттік сандарда ол өмірді сақтандыру сегментінің 1,2%-ын алып, 957,3 млн теңге жинады. Зейнетақы аннуитеттері негізінде аннуитеттік сақтандыру 2019 жылы ӨСК бизнесіндегі ең жылдам өсуші сегментке айналды. Егер 2018 жылдың қорытындысы бойынша аннуитеттік сақтандыру және зейнетақы аннуитеттері бойынша сыйақы тиісінше 2,9%-ға және 3,5%-ға өскен болса, 2019 жылы сыйақы үш мәнді өсім көрсетті. Абсолюттік шамада аннуитеттік сақтандыру бойынша алымдар 71,3 млрд теңгені, ал зейнетақы аннуитеттері бойынша 65,3 млрд теңгені құрады.
Аннуитеттік сақтандыру сегментіндегі, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері сегментіндегі жетекші позицияларды «Nomad Life» ӨСК сақтайды. Оның аннуитеттер бойынша алымдары бір жыл ішінде 108,7%-ға ұлғайып, 33,6 млрд теңгеге жетеді. Салыстыру үшін 2018 жылы аннуитеттік сақтандыруда компания 28,3%-ға өсті. Зейнетақы аннуитеттері бойынша 2019 жылы компания сыйлықақыларының өсуі 31,3 млрд теңгеге дейін жетіп, 146,5%-ды (2018 жылы динамика 27,4%-ды құраған) құрады. Аннуитеттік сақтандыру бойынша «Nomad Life» ӨСК нарығының үлесі 47,1%, 2018 жылғы қорытындыларына қарай ұлғайып, зейнетақы аннуитеттері бойынша 47,9% құрады.
Сыйлықақылар көлемі бойынша екінші орында – «Halyk life» ӨСК. Ол аннуитеттік сақтандыру бойынша 25 млрд теңгені, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері бойынша 22,4 млрд теңгені тартты. Сыйлықақылардың жылдық өсуі тиісінше 138,6% және 156,1% құрады. Аннуитеттік сақтандыру сегментіндегі және зейнетақы аннуитеттері сегментіндегі «Halyk life» ӨСК нарығының үлесі тиісінше 35,1%-ға дейін және 34,4%-ға дейін өсті (жылдан жылға).
Үшінші орынды «Standard Life» ӨСК иеленіп отыр, ол аннуитеттік сақтандыру бойынша 6,4 млрд теңге жинады, оның ішінде 6 млрд теңге зейнетақы аннуитеттері бойынша. Жыл қорытындысы бойынша аннуитеттік сақтандырудағы (+11,8%) және зейнетақы аннуитеттері бойынша (+13,8%) сыйлықақылар динамикасы нарық бойынша орташа көрсеткіштен төмен болды. ӨСК аннуитеттік сақтандыру сегментінің 9%-ын, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері сегментінің 9,3%-ын алады. Зейнетақы аннуитеттері сегментінде жұмыс істейтін барлық компаниялар түсімнің оң нәтижесін көрсетті.
2019 жылдың қорытындысы бойынша «Жұмыс берушінің жауапкершілік аннуитеттері» сыныбы бойынша сыйақы 0,2%-ға, 4,7 млрд теңгеге дейін түсіп, минуста болды. ӨСК жиынтық портфеліндегі ЖЖА (АОР) бойынша сыйлықақы үлесі бұған дейін 3,7%-ға қарсы 2,4% құрады. Осы сегментте жұмыс істейтін екі компания 2019 жылдың қорытындысы бойынша оң өсімді, ал үшеуі – теріс өсімді көрсетті.
«Nomad Life» ӨСК ең жоғары нәтиже көрсетті, ол 1,872 млрд теңге жинады және ЖЖА нарығының 39,4%-ын алады. Екінші нәтиже «Halyk life» ӨСК-да, ол ЖЖА сегментінің 38,4% иеленіп,1,824 млрд теңге сыйлықақыны тартты. Үшінші орынды «Мемлекеттік аннуитеттік компания» ӨСК (МАК) иеленіп отыр, ол 543 млн теңгеге сыйлықақы жинап, ЖЖА сегментінің 11,4%-ын алады.
«Аннуитеттік сақтандырудың өзге түрлері» сегменті 2019 жылдың қорытындысы бойынша құлдырауды жалғастырды. Өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда алымдар 18,7%-ға, 1,2 млрд теңгеге дейін төмендеді. Теріс динамика 0,006%-ға өте шағын деңгейлерде ӨСК жиынтық сыйлықақыларындағы өзге аннуитеттер үлесін ұстап қалады.
КСЖ жинайтын жазатайым оқиғаны сақтандыру сыйлықақылары (ЖО) 2019 жылы 10 млрд теңгені құрап, динамиканы (+2,4%) төмендетті. Жиынтық портфельде ӨСК сегменті 0,5% алады. Үш ӨСК сыйлықақылардың оң динамикасын, екеуі – теріс, бірі – бейтарап көрсетті. «Halyk life» ӨСК сыйлықақысы бойынша ЖО сақтандыру бойынша ең жоғары портфелі – 5,4 млрд теңге (+26,5% 2018 жылдың қорытындысы бойынша). Ол ӨСК тұрғыда ЖО сақтандыру сегментінің 54,8%-ын алады. Көшбасшының үлесі басқа компаниялардың пайдасына. Мәселен, «Nomad Life» ӨСК сыйлық серпіні 797,5%-ға, «Standard Life» ӨСК – 636,7%-ға өсті. Бұл сегментте екінші орын алатын «Еуропалық сақтандыру компаниясы» (ЕСК) 3,5 млрд теңге жинап, 17,8% сыйлықақы бойынша төмендеді. Үшінші орын 724,5 млн. теңге сыйлықақы көлемімен «Freedom Finance Life» ӨСК-да. Ол сегменттің 7,2% ие болды. 2019 жылдың қорытындысы бойынша «Freedom Finance Life» ӨСК алымдардың теріс (-36,6%) динамикасын көрсетті. «Halyk life» ӨСК және ЕСК ЖО сегментінде (ӨСК тұрғыда) сыйлықақыларының 90% қалыптастырады.
2019 жылдың қорытындысы бойынша ӨСК бойынша ауырған жағдайда сақтандыру портфелі 57,9%-ға, 19,3 млн теңгеге дейін төмендеді. Салыстыру үшін 2018 жылдың қорытындысы бойынша сыйлықақылардың төмендеуі 4,8% құрады. Іс жүзінде нарықта тек екі компания қалды. «Standard Life» ӨСК 10,6 млн теңге сыйлықақы көлемімен нарық сегментінің 55,4%-ын алады (+52,6%). «Freedom Finance Life» ӨСК 2018 жылдың ұқсас кезеңіне 7,8 млн теңге (+47,3%) сыйлықақы көлемімен сегменттің 40,39%-ын алады. Нарықтың үшінші ойыншысы, «Halyk life» ӨСК, сыйлықақыны 2018 жылдың қорытындысы бойынша 97,6%-ға, 816 мың теңгеге дейін төмендетті. Компанияның 4,22% нарықтық үлесі қалады.
2019 жылдың қорытындысы бойынша «Қызметкер еңбек міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан сақтандыру» сегментіндегі сыйлықақылар 2018 жылға қарай 0,3% құлдырауға қарсы 40,9%-ға өсті. Сыйлықақылар 38,9 млрд теңгені құрады және ӨСК жиынтық сыйақысының 19,7%-ын алады. Төрт компания сыйлықтардың оң динамикасын көрсетті, ал біреуі – теріс. Сыйлық көлемі бойынша 2018 жылдағыдай көшбасшы болып "Nomad Life" ӨСК қалады». Ол 11,4%-ға өсімді көрсетіп, 11,3 млрд теңге жинады және ЖОМС сегментінің 29,1%-ын алады. Екінші орында «Halyk life» ӨСК, оның ЖОМС бойынша портфелі 10,7 млрд теңгені құрайды (+9,4%), ал нарық үлесі 27,6%. «Standard Life» ӨСК, үшінші ірі сақтандырушы ЖОМС сегментінде 4,3 млрд теңге сыйлық жинады (+44,5%, жылдан жылға), сегменттегі 11,3% үлес алады. Жаңа компаниялар ЖОМС сыйлықақылары бойынша тез өседі. 2019 жылғы ақпан айынан бастап сыйлықақы жинай бастаған «Еуразия» ӨСК 3,89 млрд теңгені жинақтап, сегменттегі 10% үлесін алады. 2019 жылғы қарашадан бастап жұмысқа кіріскен «КМ Life» ӨСК 3,4 млрд теңге жинады және ЖОМС сегментінде 8,7%-ды құрайды. Үш көшбасшыға сыйлықақылардың 68% сәйкес келсе, ал 2018 жылғы қорытындылары бойынша ТОП-3 ЖОМС бойынша сыйлықақылардың 83,3% жинады.
2019 жылдың қорытындысы бойынша ӨСК жиынтық активтері 2018 жылдың қорытындысы бойынша 33,1%-ға 438,6 млрд теңгеге дейін көтерілді. Ең ірі ӨСК «Halyk life» және «Nomad Life» болып қалуда, олар ӨСК барлық активтерінің 70,7%-ын құрайды. Сақтандыру резервтері 27,8%-ға, 338,1 млрд теңгеге дейін өсті. ӨСК жиынтық табысы 54%-ға, 20,5 млрд теңгеге дейін өсті.
